چگونه عمر باتری گوشی را به بهترین شکل افزایش دهیم
باتریها یکی از مهمترین بخشهای سختافزاری گوشیها هستند که عملا ضعف در عملکرد آنها به معنی بیاستفادهماندن تمام امکانات گجت است. در ادامه بهترین روشها را برای نگهداری و افزایش طول عمر باتری گوشیهای هوشمند توضیح میدهیم.
این روزها باتری اسمارتفونها یکی از مهمترین و در عین حال عقبافتادهترین بخشهای سختافزاری آنهاست. مهم نیست که موبایلتان پردازندهای قویتر از پیسیها یا فضای رم حجیمتر از لپتاپها دارد، اگر یک باتری ضعیف در دل دستگاه قرار گرفته باشد شیرینی امکانات فراوان گوشی را به کامتان تلخ میکند. خبر ناراحتکننده این است که کمپانیهای مختلف تلاش چندانی هم برای ارتقا وضعیت باتریها انجام نمیدهند. البته گوشیهایی هم تولید شده که نزدیک به یک هفته شارژدهی دارند اما یکی از آنها Gionee Marathon M5 است که باتری 6020 میلیآمپری و وزن 211 گرمی دارد که هرکسی قادر به حمل آن نیست؛ ناگفته نماند که از ضعیفترین امکانات ممکن نیز برخوردار است!
با مروری بر صفحات وب میتوان راهکارهایی برای افزایش طول عمر روزانه باتری پیدا کرد. به عنوان مثال اپلیکیشنهای پرمصرف را حذف کنید، جیپیاس و وایفای را تا حد ممکن استفاده نکنید، اینترنت دیتا را که نزدیکش هم نروید یا نور نمایشگر را پایین بکشید که با عمل به این راهکارها در حقیقت گوشی هوشمند به یک گوشی کاملا غیر هوشمند تبدیل میشود! در این مقاله دو موضوع مهم درباره باتریها را به صورت خلاصه بررسی میکنیم. بخش اول مربوط به نحوه عملکرد باتریها و چرخههای شارژ است و بخش دوم هم به راهکارهایی برای افزایش طول عمر باتری و نحوه نگهداری صحیح از آن اختصاص دارد. برای مطالعه این مقاله جذاب با جیاسام همراه باشید.
رابطه مستقیمی میان ولتاژ سلولهای باتری و چرخههای سالم شارژ پیش از آسیبدیدن باتری وجود دارد. به عنوان مثال یک باتری که سلولهایی با ولتاژ 4.20 ولت دارد میتواند بین 300 تا 500 بار به طور سالم و بدون هدررفتن سلولها از صفر تا 100درصد شارژ شود. حالا اگر این ولتاژ به 4ولت کاهش یابد میتوان به 1200 تا 2000 چرخه سالم دست یافت که در عمل بیش از سه سال استفاده از گوشی است! البته به این نکته دقت داشته باشید که باتریای که با ولتاژ 4ولت شارژ شده است عملا ظرفیتی معادل 80 درصد از باتریای که با 4.3ولت شارژ شده را در اختیار کاربر قرار میدهد. یعنی اگر باتری 3000میلیآمپری با ولتاژ بالاتر، 10 ساعت کارکرد دارد باتری دوم با همان حجم 3000 میلیآمپر اگرچه برای مدت بیشتری سالم میماند اما در بهترین حالت 8 ساعت کارکرد دارد!
احتمالا بارها شنیدهاید که عدهای میگویند باید باتری اسمارتفون را 100درصد شارژ کرد و اجازه داد تا به صفر درصد برسد و سپس دوباره شارژ کرد. جالب است بدانید که هم شارژ 100درصد و هم تخلیه صفر درصد هردو برای باتریهای لیتیومیونی مضر هستند. به عنوان مثال در جدول بالا نشان دادهایم که با تخلیه چند درصدی باتری میتوان چندبار آن را به صورت سالم شارژ و دشارژ کرد تا ظرفیتش در عمل 30 درصد کاهش یابد. پیش از اینکه توضیح اضافه بدهیم باید اشاره کنیم اگرچه عددی که از باتری در بالای نمایشگر نشان داده میشود 100درصد است اما در عمل ممکن است باتری 30درصد یا بیشتر از عملکرد اولیه خود افت کرد باشد و عملا شما فقط از 70 درصد باتری استفاده میکنید حتی در حالت شارژ 100درصد!
اگر همیشه باتری گوشی را تا بیشترین حد ممکن شارژ کنید و اجازه دهید که تا صفر درصد تخلیه شود، در بهترین حالت میتوان 300 تا 500بار آن را شارژ کرد و بعد از آن عملکرد باتری 30درصد افت میکند. یعنی اگر روزانه یکبار گوشی را با این روش شارژ میکنید احتمالا 300 تا 500 روز عملکرد باتری مثل روز اول است. البته فاکتورهای دیگری هم در این میان وجود دارند که تضمین میکنند هیچ کاربری بیشتر از یک سال نتواند از باتری گوشی بهترین استفاده را ببرد! به همین ترتیب اگر همیشه باتری را 100 درصد شارژ کنید و به محض رسیدن به 50درصد دوباره آن را شارژ کنید؛ در این حالت بین 1200 تا 1500 بار چرخه شارژ به سلامت طی میشود. همانطور که در جدول ملاحظه میکنید با تخلیه 25 و 10درصدی باتری و سپس شارژ کردنش میتوان بهترین نتیجه را گرفت که معادل چندین سال استفاده کردن از باتری گوشی مثل روز اول است! در نتیجه باتری را در دفعات بیشتر شارژ کنید و کمتر اجازه دهید تخلیه شود.
شاید این بخش از مقاله برای کاربرانی که گوشیهایشان از شارژ سریع پشتیبانی میکنند اندکی ناراحتکننده باشد. باتریها زمانی بهترین عملکرد را دارند که به آنها مهلت داده شود و آهسته شارژ شوند. به عنوان مثال شارژر آیپدها جریانی معادل 2.1 آمپر دارد اما بهترین حالت برای شارژ گوشی یک آداپتور با جریان 500 میلیآمپر یعنی یکچهارم شارژر آیپد است. حتی عدهای از کارشناسان یواسبیهای کامپیوتر را پیشنهاد میدهند که مدتزمان بسیار زیادی برای شارژ گوشی نیاز دارند. البته به این موضوع دقت داشته باشید که کمپانیهای تولیدکننده هم تلاش زیادی برای کاهش مضرات شارژ سریع گوشیها انجام دادهاند که بخش بزرگی از آسیبها را دفع میکند اما بازهم باتریها در شارژهای آرامتر عملکرد و طول عمر فوقالعاده بهتری دارند.
تا اینجای کار مباحث تخصصی باتریها را مطرح کردیم که عموما درباره نحوه شارژ سالم و اعداد و ارقام است. در ادامه به نکاتی اشاره میکنیم که به نحوه کارکردن شما با موبایلتان ارتباط دارند و البته که تاثیر بسزایی در افزایش طول عمر باتری میگذارند.
برای ورزیدهشدن بدن دو گزینه را میتوان مد نظر داشت. گزینه اول اینکه یکبار در ماه 100 کیلومتر دوید یا اینکه 30بار در ماه هربار 3 کیلومتر دوید؛ کدامیک برای سلامت فرد بهتر است؟ مسلما گزینه دوم که شامل ورزش مداوم است برای بدن مفیدتر است زیرا فشار زیادی وارد نمیکند و همچنین آهسته و پیوسته است. باتریها هم در این زمینه کاملا مشابه بدن عمل میکنند. به جای اینکه دو روز از گوشی استفاده کنید و شارژ را از 100 به صفر و از صفر به 100 برسانید، در دفعات بیشتر باتری را شارژ کنید. به عنوان مثال وضعیت باتری را از 30 درصد به 60 درصد برسانید یا از 45 تا 79 درصد شارژ کنید. جالب است بدانید که حالت ایدهآل باتری تقریبا بین 40 تا 50 درصد است و اگر دقت داشته باشید معمولا باتری گوشیها پس از خروج از کارخانه و اولینباری که روشن میشوند هم در همین حدود است (البته گوشی من هنگام خرید اصلا شارژ نداشت!). پس هیچوقت باتری را زیر 30 درصد نکشانید و همچنین بیش از 80 تا 85 درصد هم شارژ نکنید.
اینکه گوشی را در حالت 100درصد به شارژ نگه دارید مضر است اما اینکه شارژ باتری به صفر درصد برسد بسیار زیانبارتر است. جالب است بدانید که باتریهای مدرن هیچوقت واقعا تخلیه نمیشوند و هرکاری که بکنید باز هم چند درصدی در انتهای باتری باقی میماند که برای شما قابل دسترس نیست و هیچوقت هم کاملا تخلیه نمیشود. خبر بد اینکه با هربار تخلیه شارژ تا صفر درصد تعدادی از سلولها دیگر شارژ نمیشوند و در حقیقت برای همیشه از دست رفتهاند.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم میزان شارژ 40 درصد بهترین حالت برای باتری است و حالا دلیلش را توضیح میدهیم. وقتی که باتری به این میزان از شارژ میرسد ولتاژ سلولها نه آنقدر زیاد است که به آن فشار وارد شود و نه آنقدر کم است که مشکلی ایجاد کند. در حقیقت وقتی گوشی 40 تا 50درصد شارژ دارد میتواند به آرامی تخلیه شود بدون اینکه سلولی بمیرد یا حرارتی ایجاد شود.
احتمالا همه میدانیم که داغشدن هر وسیله الکتریکی بخصوص گوشیها برای دستگاه مضر است اما خب چندان هم به آن اهمیت نمیدهیم زیرا Most Wanted و GTA بسیار مهمتر از سلامت باتری هستند! در ادامه متوجه میشوید که دمای زیاد چقدر برای باتری مضر است. به عنوان مثال اگر دمای میانگین گوشی در سال 60 درجه سلسیوس باشد نزدیک به 80درصد باتری از دست میرود و عملا شارژ 100درصدی دستگاه پس از یکسال معادل 20 درصد روز اول است! البته همانطور که حدس زدهاید امکان ندارد دمای میانگین هیچ گوشیای در طول سال 60 درجه باشد اما 25 درجه چطور؟ دمای گوشی در حالتی که هیچ کاری با آن انجام ندهید بین 20 تا 30 درجه متغیر است. در این شرایط با گذشت یکسال 20درصد از عملکرد آن کاهش مییابد و عملا شما فقط از 80 درصد ظرفیت آن استفاده میکنید پس سعی کنید تا جایی که امکان دارد از گرمشدن آن جلوگیری کنید یا به فکر تعویض باتری باشید!
احتمالا با خواندن پاراگراف بالا الان به سمت یخچال میدوید تا دمای گوشی را پایین بیاورید اما دست نگه دارید. همانطور که دمای بالا روی باتری تاثیر منفی دارد، دمای پایین هم چندان مناسب نیست. در دمای بسیار پایین هم سلولهای باتری توانایی شارژشدن را از دست میدهند درست مثل حالتی که در گرما به آنها دست میدهد. در نتیجه همیشه دما را در حالت متعادل و معمولی نگه دارید.
معمولا زمانی که ولتاژ باتری به 3ولت میرسد باتری گوشی کاملا تخلیه است اما اگر به 2.7ولت سقوط کند چه اتفاقی میافتد؟ در صورتی که ولتاژ تا این حد پایین آید مدارهای محافظ باتری وارد عمل میشوند و قابلیت شارژ مجدد را از سلولها میگیرند که به این وضعیت >>حالت خواب باتری<< هم میگویند. این هم یکی دیگر از دلایلی است که باید باتری را در وضعیت 40 تا 80 درصد نگه داشت زیرا ولتاژ در وضعیت مناسب است و ماندگاری سلولها بسیار بالاتر است.
همانطور که میدانید لوازم جانبی هر گوشی برای مدت محدودی در بازار پیدا میشود و پس از آن دیگر نایاب است. با خواندن این مقاله شاید قصد خرید چند باتری لیتیوم یونی اضافه داشته باشید اما این کار هم اشتباه است. باتریها تاریخ مصرفی با عنوان Shelf Life دارند به این معنی که تا مدت محدودی میتوانند بدون استفاده در قفسه مغازه باقی بمانند. اگر حالا یک باتری لیتیومی بخرید و چند ماه بلااستفاده بماند بسته به تاریخی که تولید شده ممکن است تا زمان استفاده فاسد شود و اصلا قابل استفاده نباشد! پس هنگام خرید باتری از فروشگاه به تاریخ تولید آن هم دقت داشته باشید. در حقیقت راه زندهماندن باتریها شارژکردن آنهاست و علت مرگ آنها هم شارژشدنهای مکرر است.
منبع: